Δόλγερας, Λάκης. Τα ημερολόγια του Πάνου : ο εμφύλιος στη Ρούμελη 1948

  1. Έργο (αυτοτελές έργο)
    1. Δόλγερας, Λάκης (1945-)
  3. Βιβλιογραφικά έργα [προσώπων]
  4. 2024
  5. Ελληνικά
    1. Από 04/1946 - Μέχρι 12/1949
    1. Στερεά Ελλάδα
    1. Στρατιωτικές διαστάσεις
    1. Ημερολόγια
    1. W0688

    1. Το 1948, ήταν το πιο σκληρό και κρίσιμο έτος του Εμφυλίου, ιδιαίτερα στον χώρο της Ρούμελης που αφορούν τα ημερολόγια του Πάνου, ανώτερου στελέχους του λεγόμενου, Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.
      Δημοσιεύονται εδώ αυτούσια, δίχως παρεμβάσεις. Μεταφέρθηκαν δίχως περικοπές, συντομεύσεις, συμπληρώσεις ή αλλοιώσεις, μόνο με μικρές αλλαγές στη στίξη, την ενοποίηση της ορθογραφίας και τη μεταφορά στο μονοτονικό, δίχως να επηρεαστεί το ύφος και η γλώσσα.
      Τα τμήματα τού ημερολογίου βρέθηκαν κι αγοράστηκαν στον Ελαιώνα στο σωματείο των ρακοσυλλεκτών "Ερμής". Το σώμα του ενιαίου ημερολογίου πρέπει να ήταν γραμμένο σε τρία ξεχωριστά μπλοκ. Το πρώτο δεν υπήρχε. Ολόκληρο βρέθηκε το δεύτερο. Αφορά την περίοδο 17 Ιανουαρίου έως 27 Ιουλίου 1948, γραμμένο με μολύβι χωρίς περιθώρια απ' άκρου εις άκρο, σ' ένα μικρού μεγέθους σχολικού μπλοκ ιχνογραφίας. Το τρίτο, ένα ριγωτό τετραδιάκι, ίδιου μεγέθους, δεν σώθηκε ολόκληρο. Ξεκινάει από το ενδιάμεσο μιας αναγραφής, εκείνης της 3ης Σεπτεμβρίου 1948, και τελειώνει την 25η Δεκεμβρίου 1948, απότομα στη μέση μιας φράσης.
      Πολλοί έχουν διηγηθεί πολεμικές εμπειρίες από τον Εμφύλιο αλλά το έκαναν πολλά χρόνια μετά, πολλές φορές, για να δικαιώσουν διαφωνίες και απόψεις. Το ημερολόγιο του Πάνου είναι από τα λίγα που γράφτηκαν ταυτόχρονα με τη δράση με καθημερινές καταγραφές, ενώ δεν έγινε καμία εκ των υστέρων παρέμβαση ή "διόρθωση".
      Η θέση του συγγραφέα εντός της ιεραρχίας δεν διευκρινίζεται πλήρως, πάντως βρίσκεται μέσα στην αυλή της ηγεσίας, διοικεί, δεν πολεμά άμεσα στις επιχειρήσεις. Για ένα διάστημα, αρχικά, φαίνεται ότι είναι πολιτικός επίτροπος στο Αρχηγείο Ρούμελης, στο 1ο τάγμα, το λεγόμενο του Παπούα. Μετά τον Σεπτέμβριο του 1948, εντάσσεται ως Πολιτικός Επίτροπος, στο 2ο, τάγμα, το λεγόμενο του Περικλή. Ενδιαμέσως του ανατίθενται ατομικές αποστολές, σε θέσεις στρατοδίκη, εκπαιδευτή, γραφιά και αναλυτή των αποφάσεων του κόμματος. Επίσης τίθεται επικεφαλής ομάδων μεταφοράς τραυματιών και πυρομαχικών, τροφοδοσίας, καθώς και βίαιης στρατολογίας.
      Το απότομο τελείωμα του ημερολογίου επιτρέπει εικασίες, για την τύχη του Πάνου, αλλά βεβαιότητες δεν υπάρχουν.
      Στο ημερολόγιο γίνεται ορατή η πολύπλευρη κυριαρχία, στις αντιλήψεις των εξεγερμένων, του τόπου στον οποίο διεξήχθη η σύγκρουση, και των εξιδανικευμένων ανθρώπων των μικρών περιορισμένων σε μικρά οροπέδια οικισμών. Το ίδιο κυρίαρχη είναι και η οικονομία του αυτάρκους λιτού αγροτικού νοικοκυριού καθώς παραπέμπει στο σλόγκαν της εθνικής ανεξαρτησίας, επηρεάζει αν δεν καθορίζει την οπτική των εξεγερμένων για την οικονομία, την κοινωνική οργάνωση, καθώς και την καθημερινή ζωή. Ανάγεται σε πρότυπο παρόλο που είναι συντηρητικό. Όσοι από τις λαϊκές τάξεις δεν συναινούν σ' αυτά, θεωρούνται παραπλανημένοι κι εξαναγκάζονται με τη βία. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

  12. Original: AltSol Company - Rules: RDA